17η Οκτωβρίου του 1941. Η σφαγή των Γερμανών στα Κερδύλια
Η Ιστορία είναι η μνήμη των λαών. Λαοί που έχουν χάσει την μνήμη τους, ή έχουν εξαφανιστεί, ή έχουν αλλοτριωθεί. Η ελληνική γη έχει βαφτεί με το αίμα χιλιάδων συμπατριωτών μας, όπου σφαγιάσθηκαν από τον κατακτητή καθώς αρνήθηκαν να δηλώσουν υποταγή και προτίμησαν έναν δοξασμένο θάνατο δίνοντας το παράδειγμα στις επόμενες γενιές πως η ελευθερία και η αγάπη προς την πατρίδα είναι το υπέρτατο αγαθό.
Το ελληνικό αντάρτικο (ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ) άφησε πλήθος νεκρούς και τραυματίες στις τάξεις του εχθρού, κάνοντας έτσι τη ναζιστική μπότα να χάσει την ψυχραιμία της και να επιδοθεί σε βάρβαρα αντίποινα κατά πάντων. Τα γερμανικά SS και η Βέρμαχτ ξέσπασαν την εκδικητική τους μανία στους άοπλους κατοίκους χωριών και πόλεων, σφαγιάζοντας αδιακρίτως άνδρες και γυναίκες.
Η σφαγή των Γερμανών στα Κερδύλλια…
Τα ξημερώματα της 17ης Οκτωβρίου του 1941 δύο γερμανικοί λόχοι αποτελούμενοι από 250 άνδρες της Βέρμαχτ, περικύκλωσαν τα χωριά Άνω και Κάτω Κερδύλλια, που βρίσκονταν στην περιοχή της Νιγρίτας Σερρών, κοντά στις ακτές του Στρυμονικού κόλπου και την Αμφίπολη. Τα χωριά ήταν χτισμένα σε υψηλό σημείο, στη νότια πλευρά του Κερδυλίου όρους και η θέση τους θεωρείτο στρατηγική.
Οι Γερμανοί άφησαν τα αυτοκίνητα τους στην αρχή της πλαγιάς και ανέβηκαν πεζοί από τα σημεία Στρόβολο και Λειβάδια, αιφνιδιάζοντας έτσι τους κατοίκους. Γύρω στις 8.30 το πρωί, τους συγκέντρωσαν με τη βία και ξεχώρισαν τους άντρες ηλικίας 15 έως 60 ετών. Διέταξαν τις γυναίκες να μαζέψουν όσα πράγματά προλάβαιναν από τα σπίτια τους και ενημέρωσαν ότι θα κάψουν τα Κερδύλια. Λίγα λεπτά αργότερα, μια φωτοβολίδα έδωσε το σύνθημα της μεγάλης σφαγής. Οι Γερμανοί στρατιώτες εκτέλεσαν με τα πολυβόλα όλους τους άοπλους άντρες Επικεφαλής ήταν οι λοχαγοί Βέντλερ και Σράινερ. Ο απολογισμός ήταν τραγικός…. Τα κτίρια των χωριών κάηκαν εκτός από τις εκκλησίες και μετά την καταστροφή, οι κάτοικοι κατέφυγαν στα χωριά Καστρί και Ευκαρπία.
Αρχικά γεγονότα
Μετά τις επιθέσεις των ανταρτών στους σταθμούς της χωροφυλακής των παραπάνω χωριών, η γερμανική πλευρά εστίασε την προσοχή της στην ευρύτερη περιοχή. Έγιναν έρευνες στην περιοχή και ανακρίθηκαν κάτοικοι, στους οποίους επισημάνθηκε ότι η συνέχιση της παροχής βοήθειας στους αντάρτες θα είχε πολύ αρνητικές συνέπειες για τους ίδιους και για τα χωριά τους. Παρόλα αυτά οι πληροφορίες που συνέλεξαν οι κατοχικές δυνάμεις δεν ήταν σημαντικές ώστε να μπορέσουν να εντοπίσουν τους αντάρτες και αυτούς που τους βοηθούσαν.
Έτσι σε μια σύσκεψη που έγινε στην υπηρεσία αντικατασκοπείας, στη Θεσσαλονίκη στα τέλη Σεπτεμβρίου, αποφασίστηκε η οργάνωση ενός δικτύου πληροφοριοδοτών (γερμανικά: Vertrauensleute ή V-Mann ελληνικά: Άνθρωποι εμπιστοσύνης) στην περιοχή μέσω του οποίου θα έπαιρναν οι Γερμανοί πληροφορίες για τις κινήσεις των ανταρτών, για το που έκρυβαν τον οπλισμό τους και για το πως γινόταν η τροφοδοσία τους.
Ο προδότης που έδωσε την αφορμή για τη σφαγή
Στις 10 Οκτωβρίου του 1941 ένας κάτοικος από τα Κάτω Κερδύλλια, ο Δημήτρης Κίκηρας προσπάθησε να ληστέψει τον καλόγερο Γρηγόριο Καρακαλινό, που βρισκόταν στο μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου. Η ληστεία απέτυχε, ο Κίκηρας σκότωσε τον βοηθό του καλόγερου και τραυματίστηκε ο ίδιος. Σύμφωνα με μια εκδοχή, ο καλόγερος ήταν αυτός που τραυμάτισε τον ληστή με ένα τσεκούρι, την ώρα που ο τελευταίος έσκυβε να του αρπάξει χρήματα.
Ο καλόγερος κατήγγειλε το περιστατικό στην αστυνομία και λίγο αργότερα ο δράστης συνελήφθη στο σπίτι ενός γιατρού, όπου είχε καταφύγει για να περιποιηθεί το τραύμα του. Ο Κίκηρας είχε πραγματοποιήσει τη ληστεία προκειμένου να εξασφαλίσει χρήματα, τα οποία χρωστούσε σε κάποιους αντάρτες. Του τα είχαν δώσει οι ίδιοι για να τους αγοράσει τρόφιμα και προμήθειες, αλλά εκείνος τα καταχράστηκε και τα ξόδεψε. Όταν τον απείλησαν για να τα επιστρέψει, απελπίστηκε και προσπάθησε να τα κλέψει από τον καλόγερο.
Έτσι, κατά την ανάκριση του, ο Κίκηρας, για να εκδικηθεί τους αντάρτες, πρόδωσε τα ονόματά τους στους Γερμανούς. Οι Γερμανοί έκαναν έφοδο στα Κερδύλλια και διεξήγαν έρευνα για να εντοπίσουν όσους είχαν κατονομαστεί από τον προδότη, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Φεύγοντας απείλησαν τους κατοίκους με αντίποινα σε περίπτωση που βοηθούσαν τους αντάρτες. Ο φόβος που σκόρπισαν τα λόγια των Γερμανών ήταν τέτοιος, που οι κάτοικοι των δύο χωριών μετά από σύσκεψη, συνέστησαν μια επιτροπή. Με επίσκεψή τους στη γερμανική διοίκηση στη Θεσσαλονίκη, τα μέλη της, θα προσπαθούσαν να διαφυλάξουν τα δύο χωριά από επικείμενα αντίποινα. Ήταν όμως αργά. Οι Γερμανοί είχαν πάρει την απόφασή τους. Προτού προλάβουν να επιστρέψουν τα μέλη της επιτροπής, είχαν πραγματοποιήσει το έγκλημα….
Η επίσημη ανακοίνωση από την γερμανική διοίκηση της Θεσσαλονίκης που εκδόθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1941, αναφέρει:
«Εις τα βουνά δυτικώς του Στρυμόνος δρα από εβδομάδων μία κομμουνιστική συμμορία απαρτιζόμενη από κατοίκους των πέριξ χωρίων και επιδιδόμενη εις την ληστείαν των πλουσίων χωρικών της περιοχής όπως προσποριστεί χρηματικά μέσα, τη σύλληψιν Ελλήνων αστυνομικών προς αφαίρεση των όπλων των και δι’ αυτών τον φόνον Γερμανών στρατιωτών… Περί τα τέλη Σεπτεμβρίου εδολοφονήθησαν εις θέσιν Λαχανά 2 Γερμανοί στρατιώται και προ ημερών εγένετο απόπειρα εναντίον του γερμανικού στρατού, με αποτέλεσμα το φόνο δύο Γερμανών ναυτών και τον βαρύ τραυματισμόν ενός άλλου εις Καλόκαστρον. Εν συνεχεία διά των παρά του γερμανικού στρατού ληφθέντων μέτρων κατεστράφησαν παρ’ αυτού τα χωριά Ανω και Κάτω Κερδύλλια, οι κάτοικοι των οποίων αποδεδειγμένως ανήκον εις την εν λόγω συμμορία τροφοδοτούντες και υποστηρίζοντες ταύτην παντοιοτρόπως»…
Τα χωριά δεν ξανακατοικήθηκαν και οι εναπομείναντες κάτοικοι έκτισαν αργότερα το 1955 τον σύγχρονο οικισμό των Νέων Κερδυλίων. Η σφαγή των Κερδυλίων αναγνωρίστηκε από το Ελληνικό Κράτος το 1998 με το Προεδρικό Διάταγμα 393/7-12-1998[18] και η κοινότητα Νέων Κερδυλλίων ως μαρτυρική. Το ολοκαύτωμα των Κερδυλίων θεωρείται η πρώτη ομαδική εκτέλεση αμάχων από τα στρατεύματα κατοχής στην Βόρεια Ελλάδα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Κατοχή της Ελλάδας που είχε αρχίσει τον Απρίλιο του 1941 θα μετρούσε τουλάχιστον 3,5 φρικιαστικά χρόνια για να πάρει επισήμως τέλος (Οκτώβριος του 1944, αν και ναζιστικοί θύλακες παρέμειναν σε ελληνικά νησιά μέχρι και τον Ιούνιο του 1945), μια μακρά ανατριχιαστική περίοδος δηλαδή βάρβαρων αντιποίνων που διέπραξαν οι γερμανοί κατακτητές, επικουρούμενοι συχνά στο σκοτεινό τους έργο από τους ιταλούς και βούλγαρους συμμάχους τους.
Τα μαζικά εγκλήματα των Ναζί κατά του άμαχου ελληνικού πληθυσμού απλώθηκαν σε όλη την επικράτεια της χώρας, από την Κρήτη μέχρι και τη Βόρεια Ελλάδα, καθώς η φρίκη δεν προσπέρασε δυστυχώς κανέναν.
Όσο μια κοινωνία τροφοδοτείται με μνήμες από το παρελθόν ενισχύει τον αυτοσεβασμό της, αυξάνει τον βαθμό συνοχής της και βρίσκεται πάντοτε έτοιμη να αντιμετωπίσει τις όποιες προκλήσεις κληθεί να διαχειρισθεί.
Ας μείνει βαθιά χαραγμένη αυτή η ημερομηνία στη μνήμη όλων μας. Ιδιαίτερα όμως ας σημαδέψει τη μνήμη εμάς των νεώτερων για να μας θυμίζει το χρέος σε όλους αυτούς που αγωνίστηκαν ή θυσιάστηκαν για εμάς. Είναι υποχρέωσή μας να θυμόμαστε και να κλείνουμε ευλαβικά το γόνυ στη θύμηση των ηρωικών πράξεών τους.
Δείτε το βίντεο…
Αν σας άρεσε το θέμα προωθήστε το στους φίλους σας για να τους ενημερώσετε
Από το: ithesis.gr
